9. wersja 1.6 9 8) W budynkach istniejących koszt modernizacji przegród uznaje się za kwalifikowany, jeżeli po termomodernizacji spełnią wymagania izolacyjności cieplnej określone w rozporządzeniu Mini stra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tj. Dz. U. z 2015 r., poz. 1422, z późn. zm.), obowiązujące od 31 grudnia 2020 roku. 9) W przypadku instalacji indywidualnego źródła ciepła realizacja inwestycji może być dofinansowana jedynie w sytuacji, gdy podłączenie do sieci ciepłowniczej na danym obszarze nie jest możliwe lub nie jest uzasadnione ekonomicznie. 10) Warunkiem montażu kotła na węgiel, jest brak możliwości podłącze nia lub brak uzasadnienia ekonomicznego podłączenia do sieci dystrybucji gazu. 11) Koszty przedsięwzięcia, realizowane w budynkach wykorzystywanych sezonowo (np. domki letniskowe) lub w budynkach gospodarczych ( nie dotyczy źródeł ciepła zamontowanych tylko d o celów ogrzewania budynków mieszkalnych jednorodzinnych/ wydzielonych lokali mieszkalnych) nie są kwalifikowane. 12) W przypadku, gdy w jednorodzinnym budynku mieszkalnym lub w lokalu mieszkalnym, w którym realizowane jest przedsięwzięcie, prowadzona jest dzi ałalność gospodarcza rozumiana zgodnie z unijnym prawem konkurencji , wysokość kosztów kwalifikowanych jest pomniejszana proporcjonalnie do powierzchni zajmowanej na prowadzenie działalności gospodarczej. Na użytek niniejszego programu przyjmuje się, że powierzchnia, na której prowadzona jest ta działalność stanowi powierzchnię lokalu użytkowego . 13) W przypadku wymiany indywidualnego źródła ciepła na paliwa stałe realizacja inwestycji może być dofinansowana jedynie w sytuacji, gdy wymieniane źródło ciepła je st trwale wyłączone z użytku . Potwierdzeniem trwałego wyłączenia z użytku ww. źródła ciepła jest imienny dokument zezłomowania/karta przekazania odpadu. 14) Podatek od towarów i usług (VAT) jest kosztem kwalifikowanym tylko wówczas, gdy jest on faktycznie i os tatecznie ponoszony przez beneficjenta, a beneficjent nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego w jakiejkolwiek części, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. 7. Formy i warunki udzielania dofinansowania 7.1 Formy dofinansowania Dotacja i/lub pożyczka udzielana przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej .

14. wersja 1.6 14 6. Wnioskodawca przeprowadził analizę możliwości przyłączenia do sieci ciepłowniczej budynku/lokalu objętego projektem, z której wynika, że podłączenie budynku/lokalu do sieci ciepłowniczej na danym obszarze nie jest możliwe lub nie jest uzasadnione ekonomicz nie 7. W przypadku montażu kotła na węgiel, Wnioskodawca przeprowadził analizę możliwości przyłączenia budynku/lokalu objętych projektem do sieci dystrybucji gazu, z której wynika, że podłączenie budynku/lokalu do sieci dystrybucji gazu nie jest możliwe lub nie j est uzasadnione ekonomicznie 8. Dla istniejącego budynku/lokalu mieszkalnego przegrody poddane termomodernizacji będą spełniać wymagania izolacyjności cieplnej, określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie war unków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1422, z późn. zm.), obowiązujące od 31.12.2020 r. 9. Dla budynku nowo budowanego przegrody spełniają lub będą spełniać wymagania izolacyjności cieplnej, określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1422, z późn. zm.), obowiązujące od 31.12.2020 r. Niespełnienie któregokolwiek z kryteriów jakościowych dopuszczających powoduje odrzucenie wniosku. 9 Postanowienia dodatkowe 1) NFOŚiGW/wfośigw może dokonać kontroli przedsięwzięć samodzielnie lub poprzez podmioty zewnętrzne w okresie od dnia złożenia wniosku o dofinansowanie, w trakcie realizacji oraz w okresie trwałości. 2) Okres trwałości wynosi 3 lata od zakończenia przedsięwzięcia. W okresie trwałości beneficjent nie może zmienić przeznaczenia budynku /lokalu z mieszkalnego na inny, nie może zdemontować urządzeń, instalacji oraz wyrobów budowlanych zakupionych i zainstalowanych w trakcie realizacji przedsięwzięcia , a także nie może zainstalować dodatkowych źródeł ciepła niespełniających warunków technicznych P rogramu , nie dotyczy kominków wykorzystywanych na cele rekreacyjne . 3) Co najmniej raz do roku dokonywany będzie przegląd programu w celu zweryfikowania efektywności uzyskiwanych rezultatów i efektów oraz dostosowania do nowych wymagań co do jakości montowan ych urządzeń. Następstwem przeglądu może być zmiana zapisów Programu i dokumentów towarzyszących przy zachowaniu okresu przejściowego. 4) W ramach Programu nie udziela się pomocy publicznej.

7. wersja 1.6 7 naziemnych - Kwalifikacja konstrukcji i aprobata typu” lub - z normą PN - EN 61646 „Cienkowarstwowe naziemne moduły fotowoltaiczne (PV) - Kwalifikacja konstrukcji i zatwierdzenie typu”, - lub z normami równoważnymi, wydanymi przez właściwą akredytowaną jednostkę certyfikującą. Data potwierdzenia zgodności z wymaganą normą nie może być wcześniejsza niż 5 lat licząc od daty złożenia wniosku o dofinansowanie. - Certyfikat zgodności inwertera z normą PN - EN 50438 Wymagania dla instalacji mikrogeneracyjnych przeznaczonych do równoległego przyłączenia do publicznych sieci certyfikują oraz posiadać oznakowanie CE. Koszt kwalfikowalny instalacji za 1 kWp wynosi maksymalnie 6000 zł. * z wyłączeniem kosztów ponoszonych przez operatora sieci dystrybucyjnej dla mikroinst alacji fotowoltaicznej ** Koszty mikroinstalacji fotowoltaicznej i kolektorów słonecznych mogą zostać dofinansowane do 100% kosztów kwalifikowanych w formie pożyczki. 3) Kos zt y kwalifikowane zakupu materiałów budowlanych oraz wykonania usługi demontażu i montażu: Lp. Urządzenie, materiał budowlany , w tym usługa montażu demontażu Maksymalny jednostkowy koszt kwalifikowany na budynek jednorodzinny/wydzielony lokal mieszkalny w budynku jednorodzinnym 1 materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów wchodzące w skład systemów dociepleń lub wykorzystywane do zabezpieczenia przed zawilgoceniem; do 150 zł za m 2 2 materi ały budowlane ocieplenia przegród wewnętrznych budynku oddzielających pomieszczenia ogrzewane od nieogrzewanych, w tym: ścian wewnętrznych, stropów pod nieogrzewanymi poddaszami, stropów nad pomieszczeniami nieogrzewanymi i zamkniętymi przestrzeniami podpo dłogowymi; do 150 zł za m 2 3 stolarka okienna w tym: okna/drzwi balkonowe, okna połaciowe, powierzchnie przezroczyste nieotwieralne wraz z systemami montażowymi do 700 zł za m 2

4. wersja 1.6 4 wniosku o dofinansowanie przedsięwzięcia, nie później, niż do zakończenia realizacji wnioskowaneg o przedsięwzięcia. 4 . Koszt wykonania ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej. do 500 zł 2) Koszty kwalifikowane zakupu urządzeń, instalacji, materiałów oraz wykonania usługi demontażu i montażu: Lp. Urządzenia, instalacje, materiał y budo wlane , w tym usługa montażu i demontażu Wymagania techniczne Maksymalny jednostkowy koszt kwalifikowany na budynek jednorodzinny/ wydzielony lokal mieszkalny w budynku jednorodzinnym 1 węzeł cieplny z programatorem temperatury; Wymagania techniczn e zgodne z obowiązującym prawem do 10 000 zł 2 pompa ciepła (powietrze/woda, powietrze/powietrze) z osprzętem; Zakupione i montowane pompy ciepła muszą spełniać wymogi określone w Rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) NR 811/2013 z dnia 18 lutego 2013 r. oraz w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiającym ramy etykietowania energetycznego i uchylającym dyrektywę 2010/30/UE. Pompy ciepła muszą spełniać w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A+. do 30 000 zł 3 pompa ciepła ( grunt/ woda, woda/woda) z osprzętem; Zakupione i montowane pompy ciepła muszą spełniać wymogi określone w Rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) NR 811/2013 z dnia 18 lutego 2013 r. oraz w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiającym ramy etykietowania energetycznego i uchylającym dyrektywę 2010/30/UE. Pompy ciepła muszą spełniać w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń wymagani a klasy efektywności energetycznej minimum A+. do 45 000 zł 4 kocioł gazowy kondensacyjny ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą, układem doprowadzenia powietrza Zakupione i montowane nowe kotły n a paliwa gazowe muszą spełniać, w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń, wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A, określone do 15 000 zł

5. wersja 1.6 5 i odprowadzenia spalin, zbiornikiem na gaz; w Rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) NR 811/2013 z dnia 18 lutego 2013 r., oraz w Rozporządzeniu Parlamentu Europe jskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiającym ramy etykietowania energetycznego i uchylającym dyrektywę 2010/30/UE. 5 kocioł olejowy kondensacyjny ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą, układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin, zbiornikiem na olej; Zakupione i montowane nowe kotły na paliwa olejowe muszą spełniać, w odniesieniu do ogrzewania pomieszczeń, wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A, określone w Rozporządzeni u delegowanym Komisji (UE) NR 811/2013 z dnia 18 lutego 2013 r., oraz w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiającym ramy etykietowania energetycznego i uchylającym dyrektywę 2010/30/UE. do 15 000 zł 6 urządzenie grzewcze, materiały budowlane wchodzące w skład systemu ogrzewania elektrycznego; Wymagania techniczne zgodne z obowiązującym prawem do 10 000 zł 7 kocioł na paliwo stałe ( węgiel gruby,średni,miałowy) spełniający co najmniej wymagania określ one w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwa stałe (Dz. Urz. UE L 193 z 21.07.2015, s. 100) z armaturą zabezpieczającą i regulującą, układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin; - Zakupione i montowane w ramach Programu nowe kotły na paliwa stałe muszą spełniać co najmniej wymagania określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwa stałe (Dz. Urz. UE L 193 z 21.07.2015, s. 100) - Dodatkowo źródła ciepła musz ą spełniać wymogi aktów prawa miejscowego , o ile takie zostały ustanowione. do 10 000zł 8 kocioł na paliwo stałe ( biomasa pochodzenia leśnego i rolniczego) spełniający co najmniej wymagania określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kw ietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwa stałe (Dz. Urz. UE L 193 z 21.07.2015, s. 100) z armaturą zabezpieczającą i regulującą, układem - Zakupione i montowane w ramach Programu nowe kotły na paliwa stałe muszą spełniać co najmniej wymagania określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrekty wy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwa stałe (Dz. Urz. UE L 193 z 21.07.2015, s. 100) - Dodatkowo źródła ciepła muszą spełniać wymogi aktów prawa miejscowego, o ile takie zostały ustanowione. do 20 000 zł

13. wersja 1.6 13 8 Szczegółowe kryteria wyboru przedsięwzięć 8.1 Kryteria dostępu. KRYTERIA DOSTĘPU Lp. Nazwa kryterium TAK NIE 1. Wniosek jest złożony w terminie określonym w regulaminie naboru 2. Wniosek jest złożony na obowiązującym formularzu i w wymaganej formie 3. Wniosek jest kompletny i prawidłowo podpisany, wypełniono wszystkie wymagane pola formularza wniosku oraz dołączono wszystkie wymagane załączniki 4. Wnioskodawca mieści się w katalogu Beneficjentów, określonym w Programie 5. Cel i rodzaj przedsięwzięcia jest zgodny z Programem 6. Realizacja przedsięwzięcia nie została zakończona przed dniem złożenia wniosku 7. Okres realizacji przedsięwzięcia jest zgodny z Programem 8. Forma i intensywność wnioskowanego dofinansowania jest zgodna z Programem Niespełnienie któregokolwiek z kryteriów dostępu powoduje odrzucenie wniosku. 8.2 Kryteria jakościowe dopuszczające. KRYTERIA Jakościowe dopuszczające Lp. Nazwa kryterium TAK/ NIE DOTYCZY NIE 1. Wnioskowany zakres rzeczowy przedsięwzięcia wynika z audytu energetycznego budynku lub uproszczonej analizy energetycznej zawartej we wniosku o dofinansowanie część B 2. 2. Wnioskowany zakres rzeczowy jest zgodny z rodzajami przedsięwzięć wymienionych w pkt 7.5. 3. Koszty kwalifikowane są zgodne z pkt. 6. 6 – Wykaz kosztów kwalifikowanych oraz ich limitów jednostkowych . 4. Koszty kwalifikowane dla poszczególnych elementów przedsięwzięcia są nie wyższe, niż określone w pkt 6.6 – Wykaz kosztów kwalifikowanych oraz ich limitów jednostkowych . 5. Wymieniane/zainstalowane źródła ciepła spełnią wymagania określone w pkt 6.6 – Wykaz kosztów kwalifikowanych oraz ich limitów jednostkowych .

3. wersja 1.6 3 6.2 Minimalna wartość kosztów kwalifikowanych w ramach jednego wniosku o dofinansowanie przedsięwzięcia wynosi 7 tys. zł . 6.3 Maksymalna wartość kosztów kwalifikowanych : 1) od których liczona jest wysokość dotacji wynosi 53 tys. zł na budynek jednorodzinny lub wydzielony w budynku jednorodzinnym lokal mieszkalny (w rozumieniu ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali) z wyodrębnioną księgą wieczystą , jeśli w budynku mieszkalnym wydzielono nie więcej niż dwa lokale mieszkalne albo jeden lokal mieszkalny i lokal użytkowy o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku , 2) dla pożyczki ograniczona jest maksymalnymi kosztami j ednostkowymi określony mi w punkcie 6.6 , 3) ustalona jest dla danego budynku na cały okres trwania Programu . 6.4 Koszty poniesione na przedsięwzięcie w l okal u mieszkalny m , który został wyodrębniony po 01 . 01 .201 9 r. z istniejącego jednorodzinnego budynku mieszkalnego , są kwalifikowane w ram a ch limitu kosztów z pkt 6.3 przypadających na cały budynek . 6.5 Limity jednostkowych kosztów kwalifikowanych dla poszczególnych zakresów prac w ramach przedsięwzięcia są podane w pkt 6 .6. Koszty ponad limitami stanowią koszt niekwalifikowany dla dotacji i pożyczki . 6.6 Wykaz kosztów kwalifikowanych oraz ich limitów jednostkowych . 1) Koszty kwalifikowane dokumentacji: Lp. Rodzaj dokumentów Maksymalny jednostkowy koszt kwalifikowany na budynek jednorodzinny/wydzielony lokal mieszkalny w budynku jednorodzinnym 1. Wykonania audytu energetycznego budynku/ lokalu mieszkalnego wykonanego przed złożeniem wniosku o dofinansowanie przedsięwzięcia, pod warunkiem że zakres prac, wynikający z audytu, zostanie zrealizowany w ramach złożonego wniosku o dofinansowanie, nie później niż do zakończenia realizacji wnioskowanego przedsięwzięcia. do 1000 zł 2. Koszt wykonania branżowej dokumentacji projektowej ( przebudowa dachu pod ocieplenie) pod warunkiem, że prace będące przedmiotem do kumentacji, zostaną zrealizowane w ramach złożonego wniosku o dofinansowanie przedsięwzięcia, nie później, niż do zakończenia realizacji wnioskowanego przedsięwzięcia. do 1 000 zł 3. Koszt wykonania branżowej dokumentacji projektowej (modernizacja instalacji wewnętrznej i wymiany źródła ciepła) pod warunkiem że prace będące przedmiotem dokumentacji, zostaną zrealizowane w ramach złożonego do 1 000 zł

6. wersja 1.6 6 d oprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin; 9 przyłącze i instalacja wewnętrzna gazowa w przypadku podłączenia nowego źródła ciepła Wymagania techniczne zgodne z obowiązującym prawem do 5 000 zł 10 przyłącze cieplne w przypadku podłączenia nowego źródła ciepła Wymagania techniczne zgodne z obowiązującym prawem do 10 000 zł 11 przyłącze i instalacje wewnętrzne elektroenergetyczne w przypadku podłączenia nowego źródła ciepła,* Wymagania techniczne zgodne z obowiązującym prawem do 8 000 zł 12 materiały budowlane wchodzące w skład instalacji grzewczej Wymagania techniczne zgodne z obowiązującym prawem do 15 000 zł 13 materiały budowlane wchodzące w skład instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej Wymagania techniczne zgodne z obowiązującym prawem 14 materiały budowlane składające się na system wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła; Układ wentylacji mechanicznej nawiewno - wywiewnej z odzyskiem ciepła musi spełniać wymagania zgodnie z normą PN - EN 308 „Wymienniki ciepła - Procedury badawcze wyznaczania wydajności urządzeń do odzyskiwania ciepła w układzie powietrze - powietrze i powietrze - gazy spalinowe”, do 10 000 zł 15 kolektor słoneczny z osprzętem ** Kolektory słoneczne muszą posiadać: - certyfikat zgodności z normą PN - EN 12975 - 1 „Słonecz ne systemy grzewcze i ich elementy – kolektory słoneczne – Cześć 1: Wymagania ogólne” wraz ze sprawozdaniem z badań kolektorów przeprowadzonym zgodnie z normą PN - EN 12975 - 2 „Słoneczne systemy grzewcze i ich elementy - kolektory słoneczne - Część 2: Metody badań” lub PN - EN ISO 9806 „Energia słoneczna - Słoneczne kolektory grzewcze - Metody badań” lub - europejski znak jakości „Solar Keymark”, nadane przez właściwą akredytowaną jednostkę certyfikującą. Data potwierdzenia zgodności z wymaganą normą lub nadania znaku nie może być wcześniejsza niż 5 lat licząc od daty złożenia wniosku o dofinansowanie. do 8 000 zł 16 ogniwo fotowoltaiczne z osprzęte m ** Moduły fotowoltaiczne muszą posiadać jeden z certyfikatów zgodności: - z normą PN - EN 61215 „Moduły fotowoltaiczn e (PV) z krzemu krystalicznego do zastosowań do 30 000 zł

11. wersja 1.6 11 dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (D z. U. z 2018 r. poz. 2246) są dwoma instrumentami wsparcia finansowego , mającymi na celu poprawę efektywności energetycznej i zmniejszenie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń do atmosfery . 2) W tabelach nr 1 i nr 2 wskazano intensywnoś ć dofinansowania z uwzględnieniem możliwości skorzystania przez W nioskodawc ów z ulgi termomodernizacyjnej. - Tabela nr 1 dotyczy Wnioskodawców, którzy nie mają prawnej możliwości skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej na zasadach określonych w ustawie z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (D z. U. z 2018 r. poz. 2246). Intensywność dofinansowania jest określona na podstawie średniego miesięcznego dochodu na osobę w gospodarstwie domowym W nioskodawcy, za wskazany rok poprzedzający datę złożenia wniosku . Zmiana kwoty miesięcznego dochodu w trakcie oceny wniosku lub w trakcie realizacji przedsięwzięcia, nie wpływa na zmianę intensywności dofinansowania. - Tabela nr 2 dotyczy Wnioskodawców, którzy rozliczając się indywidualnie lub wspólnie z małżonkiem, będ ą mogli skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej na zasadach określonych w ustawie z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (D z. U. z 2018 r. poz. 2246). Intensywność dofinansowania jest określona na podstawie średniego miesięcznego dochodu na osobę w gospodarstwie domowym W nioskodawcy, za wskazany rok podatkowy poprzedzający datę złożenia wniosku. Dla Wnioskod awców , których średni miesięczny dochód na osobę w gospodarstwie domowym kwalifikuje do Grupy VII, intensywność dofinansowania jest uzależniona dodatkowo od osiągniętego przez Wnioskodawcę lub Wnioskodawcę i małżonka (w przypadku wspólnego rozliczenia) rocznego dochodu stanowiącego podstawę do opodatkowania za wskazany rok poprzedzający datę złożenia wniosku . Zmiana kwoty miesięcznego lub rocznego doc hodu w trakcie oceny wniosku albo w trakcie realizacji przedsięwzięcia, nie wpływa na zmianę intensywności dofinansowania. Dotacja w Programie stanowi uzupełnienie korzyści wynikających z ulgi termomodernizacyjnej. 7.3 Warunki dofinansowania 1) W arunki udzielania dofinansowania w formie pożyczki: - okres finansowania: pożyczka może być udzielona na okres nie dłuższy niż 180 miesięcy ; okres finansowania jest liczony od daty pierwszej planowanej wypłaty transzy pożyczki, do daty planowanej spłaty ostatniej raty kapitałowej; - oproc entowanie zmienne pożyczki wynosi WIBOR 12M + 70 pkt bazowych i nie mniej niż 2% rocznie , przy czym ustalenie wysokości oprocentowania następuje w cyklu rocznym ; - okres karencji: przy udzielaniu pożyczki może być stosowana karencja w spłacie rat kapitałowych l iczona od daty wypłaty ostatniej transzy pożyczki do daty spłaty pierwszej raty kapitałowej, lecz nie

2. wersja 1.6 2 11) Ogr aniczenie emisji NOx ; Planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 39 500 Mg/rok ; 3. Budżet Budżet programu wynosi 103 mld zł: - w formie bezzwrotnej (dotacje): 63,3 mld zł; - w formie zwrotnej (pożyczki): 39,7 mld zł. 4. Okres wdrażania Program realizowany będzie w latach 2018 – 2029, przy czym: 1) zobowiązania podejmowane będą do 31.12.2027r. (rozumiane jako podpisywanie umów o dofinansowanie). 2) środki wydatkowane będą do 30.09.2029 r. 5. Terminy i sposób składania wniosków 1) Nabór wniosków prowadzony jest w trybie ciągłym. 2) Wnioski są rozpatrywane przez właściwe terytorialnie , ze względu na usytuowanie budynku , wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (wfośigw) zgodnie z kolejnością wpływu wniosków . 3) Terminy, sposób składania wniosków i ich rozpatrywania są określone w regulaminie naboru lub ogłoszeniu o naborze, które jest zamieszcz a ne na stronie internetowej www.nfosigw.gov.pl oraz stronie internetowej właści wego terytorialnie wfośigw. 6. Koszty kwalifikowane 6.1 Okres kwalifikowalności kosztów: od 01.01.2018 r. do 30.06.2029 r., przy czym: 1) Rozpoczęcie przedsięwzięcia rozumiane jest, jako poniesienie pierwszego kosztu kwalifikowanego wskazanego w pkt 6.6 (data wystawienia pierwszej faktury lub równoważnego dokumentu księgowego) i może nastąpić: - dla wniosków złożonych do 30.06.2019 r., nie wcześniej, niż 12 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie ; - dla wniosków złożonych od 01.07.2019 r. od dnia złożenia wniosku z wyłączeniem dokumentacji projektowej, audytu energetycznego, oraz ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej, które mogą być wykonane wcześniej. 2) Zakończenie przedsięwzięcia (data wystawienia ostatniej faktury lub innego dokumentu potwierdzającego wykonanie prac ) oznacza rzeczowe zakończenie wszystkich prac objętych umową o dofinansowanie, pozwalające na prawidłową eksploatację zamontowanych urządzeń oraz - jeśli dotyczy – gwarantujące dotrzymanie przez modernizowane przegrody zewn ętrzne wymagań technicznych wskazanych w Programie. Poniesienie ostatniego kosztu nie może nastąpić później niż 30 miesiący od daty złożenia wniosku . Przedsięwzięcie nie może zostać zakończone przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie. Data zakończenia przedsięwzięcia jest potwierdzana w ostatnim protokole odbioru robót wykonawcy lub w protokole końcowym w przypadku przeprowadzenia kontroli przez przedstawiciela wfośigw lub poprzez podmiot z e wnętrzny . 3) Okres realizacji przedsięwzięcia wynosi do 30 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie, lecz nie później, niż do 30.06.2029 r.

8. wersja 1.6 8 4 drzwi zewnętrzne, drzwi/bramy w garażach ogrzewanych do 2000 zł za m 2 4) Wszystkie wyroby budowlane i urządzenia wymienione w ppkt 2) i 3) muszą być fabrycznie nowe, dopuszczone do obrotu handlowego oraz posiadać deklaracje zgodności urządzeń z przepisami z zakresu bezpieczeństwa produktu ( oznaczenia „CE” lub „B”). 6.7 Inne uwarunkowania do kwalifikowania kosztów 1) W zakresie prac związanych z poprawą efektywności energetycznej kosztem kwalifikowanym jest zakres rzeczowy przedsięwzięcia, wynikający z audytu energetycznego lub z uproszczonej analizy energetycznej, wykonywanej przez Wnioskodawcę we wniosku o dofinansowanie przedsięwzięcia, w oparciu o formuły tam umieszczone. 2) Warunkiem kwalifikowalności kosztów, wymienionych w pkt 6 .6 dla budynków istniejących j est wymiana wszystkich źródeł ciepła na paliwo stałe , niespełniających wymagań określonych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań dla kotłów na paliwa stałe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1690), na nowe źródło/źródła wymienione w pkt 6 .6 ppkt 2) Tabela poz. od 1 do 8 . Wymogu nie stosuje się w przypadku: - gdy kocioł/kotły na paliwo stałe spełnia/ją co najmniej 5 klasę normy europejskiej EN 303 - 5:2012 lub nowszej . - kominków wykorzystywanych na cele rekreacyjne; 3) Jeżeli w istniejącym budynek u nie następuje wymiana źródła ciepła, a wyposażony jest on w źródło ciepła typu : węzeł cieplny, pompa ciepła , kocioł gazowy, kocioł olejowy, urządzenie grzewcze elektryczne lub źródło ciepła na paliwo stałe , które spełnia co najmniej 5 klasę normy europejskiej EN 303 - 5:2 012 , do kosztów kwalifikowalnych zalicza się: - d la budynków, które uzysk ał y pozwolenie na budowę przed 15.12.2002r., zadania wymienione w pkt 6 .6 ppkt 1), ppkt 2) Tabela poz. od 1 2 do 16 i ppkt 3) . - dla budynków, które uzyskały pozwolenie na budowę po 15.12.2002 r., tylko zadania wymienione w pkt 6.6 ppkt 2) Tabela poz. od 14 do 16. 4) Warunkiem kwalifikowalności kosztów źródeł ciepła, wymienionych w pkt 6.6 ppkt 2) Tabela poz. od 1 do 8 jest zainstalowanie ich na potrzeby ogrzewania lub ogrzewania i ciepłej wody użytkowej.W Programie nie kwalifikuje się kosztów źródeł ciepła zainstalowanych wyłącznie do wytwarzania ciepłej wody użytkowej. 5) W budynkach nowo budowanych koszt ami kwalfikowalnymi są zakup i mont aż nowego źródła ciepła, przyłącza cieplnego, gazowego lub elektroenergetycznego, wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła oraz instalacji odnawialnych źródeł energii (wymienione w pkt 6.6 ppkt 2) Tabela poz. od 1 do 11 oraz od 14 do 16). Są one kw alifikowane pod warunkiem, że w budynku są lub będą spełnione, najpóźniej do daty zakończenia realizacji przedsięwzięcia wymagania dla przegród określonych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tj. Dz. U. z 2015 r., poz. 1422, z późn. zm.), obowiązujących od 31 grudnia 2020 roku . 6) W budynkach nowo budowanych koszty związane z zakupem i montażem nowego źródła ciepła, przyłącza cieplnego, gazowego lub elektroenergetycznego (wymienione w pkt 6.6 ppkt 2) Tabela poz. od 1 do 11) są kwalifikowane pod warunkiem ich poniesienia do 31 grudnia 2019 r, do momentu wejścia w życie przepisów określonych w środkach wykonawczych do Dyrektywy 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 (ekoprojektu). Oznacza to konieczność zakupu i montażu źródła ciepła w terminie nieprzekraczającym wyżej wymienionej daty. 7) W budynkach nowo budowanych w kosztach kwalifikowanych dotyczących zakupu i montażu źródeł ciepła nie mogą być uwzględnione elementy instalacji ciepłej wody użytkowej, w tym zasobnik.

12. wersja 1.6 12 dłuższa niż do 12 miesięcy po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia. K arencja w spłacie pożyczki wlicza się w okres spłaty pożyczki . 2) Dotacja i pożyczka mogą być wypłacane po zrealizowaniu części lub całości przedsięwzięcia. Środki będą przekazane po zakupie, dostawie i montażu urządzeń, instal a cji oraz wyrobów budowlanych na rachunek bankowy wykonawcy, a jeżeli dowody księgowe zostały przez Beneficjenta opłacone – na jego rachunek bankowy. 3) Wnioskowanie o udzielenie dofinansowania w formie dotacji nie wymaga równoczesnego wnioskowania o udzielenie dofinansowania w formie p ożyczki. Beneficjent może ubiegać się wyłącznie o dofinansowanie w formie dotacji, wyłącznie o dofinansowanie w formie pożyczki lub dofinansowanie w formie dotacji i pożyczki. 7.4 Beneficjenci Beneficjentami są osoby fizyczne : 1) będące właścicielami/ współwłaś cicielami jednorodzinnego budynku mieszkalnego , lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą . W przypadku, gdy jednorodzinny budynek mieszkalny / wydzielony w budynku jednorodzinnym lokal mieszkalny jest we współwłasności kilku osób , dofinansowanie przysługuje współwłaścicielowi, pod warunkiem wyrażenia zgody przez pozostałych współwłaścicieli tego budynku / lokalu. 2) będące właścicielami/ współwłaścicielami nieruchomości, które uzyska ły zgod ę na rozpoczęcie budowy jednorodzinnego budynku mieszkalnego zgodnie z obowiązującymi przepisami u stawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane ( Dz. U. z 2018 r. poz. 1202 , z późn. zm. ) i budynek nie został jeszcze przekazany lub zgłoszony do użytkowania . W przypadku, gdy nieruchomość jest we współwłasności kilku osób, dofinansowanie przysługuje współwłaścicielowi, pod warunkiem wyrażenia zgody przez pozostałych współwłaścicieli tej nieruchomości . 7.5 Rodzaje przedsięwzięć Przedsięwzięcia polegające na: 1) zakup ie i montaż u urządzeń i instalacji spełniających wymagania techniczne do Programu: kotłów na paliwa stałe , węzł ów ciepln ych , system ów ogrzewania elektrycznego, kotł ów olejow ych , kotł ów gazow ych kondensacyjn ych , pomp ciepła powietrz nych , pomp ciepła odbierając ych ciepło z gruntu lub wody , wraz z przyłączami , instalacją centralnego ogrzewania i instalacją ciepłej wody użytkowej, (jeśli dotyczą) ; 2) zastosowani u odnawialnych źródeł energii (kolektory słoneczne, mikroinstalacje fotowoltaiczne) ; 3) wykonani u termomodernizacji budynków jednorodzinnych /wydzielonych lokali mieszkalnych w zakresie pozostałym niż określone w p p kt 1) i 2) .

1. wersja 1.6 1 PROGRAM PRIORYTETOWY Tytuł programu : Czyste Powietrze 1. Cel programu Poprawa efektywności energetycznej i zmniejszenie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń do atmosfery z istniejąc ych jednorodzinn ych budynk ów mieszkaln ych lub uniknięcie emisji zanieczyszczeń powietrza , pochodząc ych z nowo budowanych jednorodzinnych budynków mieszkalnych. Przez jednorodzinny budynek mieszkalny, zgodnie z Ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 201 8 r. poz. 12 02 , z późn. zm.), należy rozumieć budynek wolnostojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konst rukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku. Przez budynek ist niejący należy rozumieć budynek oddany do użytkowania. Przez budynek nowo budowany należy rozumieć budynek, który nie został przekazany lub zgłoszony do użytkowania do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie, pod warunkiem, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane uzyskano zgodę na rozpoczęcie budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego. 2. Wskaźnik osiągnięcia celu P rogramu Stopień realizacji celu P rogramu p riorytetowego Czyste p owietrze, zwanego dalej „Programem”, mierzony jest za pomocą następujących wskaźnik ów osiągnięcia celu pn. 1) Liczba budynków mieszkalnych o poprawionej efektywności energetycznej ; Planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 3 0 5 0 000 sztuk; 2) Liczba w ymi e n ionych nieefektywnych źródeł ciepła (kotłów starej generacji) na niskoemisyjne w budynkach istniejących ; Planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 3 000 000 sztuk; 3) Liczba zamontowanych niskoemisyjnych źródeł ciepła w budynkach nowo budowanych Planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 50 000 sztuk; 4) Dodatkowa zdolność wytwarzania energii elektrycznej zainstalowanych ogniw fotowoltaicznych ; Planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej - 3 0 00 MWe ; 5) Ograniczenie zużycia energii końcowej ; Planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 21 800 000 MWh/rok; 6) Ograniczenie emisji SO 2 ; Planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 270 0 00 Mg/rok; 7) Ograniczenie emisji pyłów o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (PM10) ; Planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 68 4 00 Mg/rok; 8) Ograniczenie emisji pyłów o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra (PM2,5) ; Planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 61 1 00 Mg/rok; 9) Ograniczenie emisji benzo - α - pirenu ; Planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 87 Mg/rok; 10) Ograniczenie emisji CO2; Planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 30 2 00 000 Mg/rok ;

10. wersja 1.6 10 7.2 Intensywność dofinansowania Tabela nr 1 Grupa Kwota średniego miesięcznego dochodu / osoba [zł] Dotacja (procent kosztów kwalifikowanych przewidzianych do wsparcia dotacyjnego) Pożyczka uzupełnienie do wartości dotacji pozostałe koszty kwalifikowane (uzupełnienie do wysokości maksymalnych jednostkowych kosztów kwalifikowanych) 1 2 3 4 5 I do 600 do 90% do 10% do 100% II 601 – 800 do 80% do 20% do 100% III 801 – 1000 do 70% do 30% do 100% IV 1001 – 1200 do 60% do 40% do 100% V 1201 – 1400 do 50% do 50% do 100% VI 1401 – 1600 do 40% do 60% do 100% VII powyżej 1600 do 30 % do 70 % do 100% Tabela nr 2 Grupa Kwota średniego miesięcznego dochodu / osoba [zł] Dotacja (procent kosztów kwalifikowanych przewidzianych do wsparcia dotacyjnego) Pożyczka Kwota rocznego dochodu wnioskodawcy [zł] uzupełnienie do wartości dotacji pozostałe koszty kwalifikowane (uzupełnienie do wysokości maksymalnych jednostkowych kosztów kwalifikowanych) 1 2 3 4 5 6 I do 600 do 90% do 10% do 100% II 601 – 800 do 80% do 20% do 100% III 801 – 1000 do 6 7 % do 3 3 % do 100% IV 1001 – 1200 do 5 5 % do 45 % do 100% V 1201 – 1400 do 4 3 % do 57 % do 100% VI 1401 – 1600 do 30% do 70% do 100% VII powyżej 1600 do 18 % do 82 % do 100% do 8 5 528 do 1 5 % do 8 5 % do 100% od 8 5 529 do 125 528 0% do 100% do 100% powyżej 125 52 8 1) Program i u lga termomodernizacyjna wprowadzona Ustawą z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku