Klastry energii

co to jest klaster energii i jakie daje korzyści?

Daniel Kowalczyk

Klaster energii - definicja

Klaster energii (art. 2 pkt 15a Ustawy o OZE) - definicja

Cywilnoprawne porozumienie, w skład którego mogą wchodzić osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki naukowe, instytuty badawcze lub jednostki samorządu terytorialnego, dotyczące wytwarzania i równoważenia zapotrzebowania, dystrybucji lub obrotu energią z odnawialnych źródeł energii lub z innych źródeł lub paliw, w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV, na obszarze działania tego klastra nieprzekraczającym granic jednego powiatu lub 5 gmin. Obszar działania klastra energii ustala się na podstawie miejsc przyłączenia wytwórców i odbiorców energii będących członkami tego klastra.

Uczestnicy klastrów energii

Klaster energii jest reprezentowany przez koordynatora, którym jest powołana w tym celu spółdzielnia, stowarzyszenie, fundacja lub wskazany w porozumieniu cywilnoprawnym dowolny członek klastra energii.

Klaster energii adresowany jest do bardzo szerokiego grona interesariuszy i odbiorców, których działania lub potrzeby powiązane są z energią elektryczną lub/i cieplną. Jest on platformą współpracy pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego, środowiskiem naukowym, przedsiębiorcami i ich organizacjami oraz wszelkimi instytucjami i podmiotami deklarującymi włączenie się w realizację zakładanych przez Klaster celów.

Zadania klastrów energii

Do podstawowych zadań klastrów energii należy zapewnienie lokalnego bezpieczeństwa energetycznego, poprawa lokalnego środowiska naturalnego oraz zwiększenie konkurencyjności i efektywności ekonomicznej lokalnej gospodarki.

Klastry energii mogą w znacznym stopniu przyczyniać się także do restrukturyzacji obszarów wiejskich, pobudzenia energetyki prosumenckiej i dalszego jej rozwoju. Dzięki rozwojowi takich inicjatyw możliwe będzie osiągnięcie wzrostu innowacyjności oraz budowy  budowy kapitału społecznego. 

Odoo blok zdjęcia i tekstu

Cele stawiane przed klastrami energii

Celem stawianym przez Ministerstwo Energii przed uczestnikami rynku klastrów jest zidentyfikowanie i wdrożenie takich modeli biznesowych, które będą w stanie utrzymać się i konkurować na rynku w sposób efektywny, także bez wsparcia finansowego w długiej perspektywie.

Rozwój klastrów energii wymusza więc wypracowanie zasad współdziałania równorzędnych podmiotów w klastrze. Istotną rolę odgrywa w tym wypadku także współpraca wytwórców energii z operatorami sieci.

  • Tworzenie samobilansujących się obszarów sieci elektroenergetycznej

  • Rozwój energetyki odnawialnej

  • zwiększenie efektywności energetycznej 

  • Poprawa lokalnego bezpieczeństwa energetycznego poprzez tworzenie samowystarczalnych energetycznie regionów 

  • Zapewnienie lepszych warunków działania dla lokalnych przedsiębiorców, przyciągnięcie nowych inwestorów

  • Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej, zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko

  • Modernizacja obszarów wiejskich i wspieranie rozwoju gmin

  • Dywersyfikacja dochodów na obszarach wiejskich

  • Tworzenie nowych miejsc pracy

  • Obniżenie kosztów energii elektrycznej ponoszonych przez samorządy

  • Wzrost innowacyjności – współpraca z instytucjami naukowymi oraz B+R

  • Wzrost świadomości społeczeństwa lokalnego odnośnie wytwarzania i zużywania energii elektrycznej oraz cieplnej

  • Zapewnienie niezawodności dostaw oraz niskich cen energii i usług dystrybucyjnych na danym obszarze

Role uczestników klastra energii

kto? komu? i dlaczego?

Wytwórcy energii

Mogą być inicjatorami klastra, zainteresowanymi jego rozwojem z uwagi na sprzedaż energii oraz możliwość realizacji nowych inwestycji w infrastrukturę techniczną, w tym w szczególności w wytwarzanie energii.

Koordynator

Może być nim jeden z członków klastra lub może być podmiotem powoływanym specjalnie do pełnienia tej funkcji w ramach klastra. Prowadzi bieżące sprawy klastra, obsługę administracyjną, zapewnia obsługę prawną, podatkową, reprezentuje klaster na zewnątrz. Pełni funkcje spółki obrotu przy współpracy z OSD.


Odbiorca energii

Odbiorcy energii związują się z klastrem przede wszystkim z uwagi na  możliwość optymalizacji kosztów dostaw energii oraz bardzo często z uwagi na poprawę jakości infrastruktury oraz parametrów dostarczanej energii.

Jednostki Samorządu Terytorialnego

Są ważnymi interesariuszami klastra. Mogą być inicjatorami jego utworzenia z uwagi na perspektywę i możliwość optymalizacji kosztów dostaw i poprawę jakości energii, jak również możliwość bycia pośrednim beneficjentem zwiększonych możliwości uzyskania dofinansowania za pośrednictwem klastra.

Przedsiębiorstwa

Jednostki prowadzące działalność gospodarczą (małe, średnie i duże przedsiębiorstwa) powiązane z wykorzystywaniem energii – produkcja, handel i usługi. Przedsiębiorstwa te, zależnie od wielkości mają różne potrzeby jakościowe i ilościowe, które muszą być zapewnione w całości lub części przez klaster energii.


Przedsiębiorstwa transportu publicznego

Ich członkostwo w klastrze ma na celu zapewnienie sobie dostępu do paliw niskoemisyjnych (biopaliw) lub energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych lub ze źródeł odpadowych z przemysłu (rozwój transportu niskoemisyjnego – elektromobilność).